Zawiadomienie o możliwości popełninia przestępstwa można złożyć w najbliższej jednostce Policji bądź w Prokuraturze.
Zawiadomienie pisemne, powinno spełnić wymogi pisma procesowego wynikające z art. 119 k.p.k. tzn., że powinno zawierać w szczególności:
- oznaczenie organu, do którego jest skierowane (oznaczenie jednostki Policji lub Prokuratury wraz z adresem),
- oznaczenie oraz adres wnoszącego pismo,
- opisanie sprawy, której dotyczy zawiadomienie (w miarę potrzeby z uzasadnieniem),
- datę i podpis składającego pismo.
W przypadku pismenego zawiadomienia, należy złożyć je w jednostce za pokwitowaniem.
W przypadku listownego zawiadomienia wskazane jest nadanie listu listem poleconym bądź za potwierdzeniem odbioru.
Oprócz formy pisemnej, możliwe jest złożenie zawiadomienia w formie ustnej , osobiście.
W tym przypadku osoba zawiadamiająca zostanie przesłuchana w charakterze świadka na miejscu i przy okazji będzie miała możliwość wypowiedzenia się w przedmiocie istotnych okoliczności w sprawie, jak również zadać pytania dotyczące postępowania w sprawie.
Po złożeniu zawiadomienia o możliwości popełnienia przestępstwa organ prowadzący postępowanie wydaje postanowienie o wszczęciu bądź odmowie wszczęcia dochodzenia lub śledztwa.
Czy zostanie wszczęte postępowanie zależy od wielu okolczności dot. konkretnej sprawy.
Natomiast postępowanie karne wszczyna się gdy istnieje uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa.
W przypadku konieczności podjecia „czynności sprawdzających” celem ustalenia czy wskazanym jest wszczęscie postępowania karnego, wówczas postanowienie o wszczęciu bądź odmowie wszczęcia dochodzenia lub śledztwa winno zostać wydane do 30 dni od dnia otrzymania zawiadomienia. Zgodnie z art. 307 k.p.k. Jeżeli zachodzi potrzeba, można zażądać uzupełnienia w wyznaczonym terminie danych zawartych w zawiadomieniu o przestępstwie lub dokonać sprawdzenia faktów w tym zakresie.
W przypadku złożenia zawiadomienia o możliwości popełninia przestępstwa, organy prowadzące postępowanie w sprawie mogą :
- wszcząć dochodzenie/ śledztwo w zależności o charakteru czynu. Śledztwo wszczynane jest przy np. zabójstwie, kradzieży znacznego mienia, udziału w zorganizowanej grupie przestępczej. Z kolei dochodzenie prowadzone jest przy czynach nie tak poważnych jak w przypadku śledztwa.
- odmówić wszczęcia dochodzenia/śledztwa ze względu na brak uzasadnionego podejrzenia popełnienia przestępstwa.
- podjąć czynności sprawdzające z uwagi na brakujące dane i i informacje w zawiadomieniu o przestępstwie, a konieczne do podjęcia decyzji w sprawie, czy należy wszcząć postępowanie przygotowawcze czy też nie.