Zasadą jest bezwloczne wykonanie orzeczonej kary w tym kary pozbawienia wolności.
Kodeks Karny Wykonawczy zawiera kilka wyjątków od powyższej normy a jedną z nich jest odroczenie wykonania kary.
Postępowanie w sprawie odroczenia wykonania kary może zostać zainiciowane na wniosek, który należycie umotywować.
Wniosek o odroczenie wykonywania kary możliwy jest jedynie wówczas, gdy wykonywanie kary nie zostało jeszcze rozpoczęte, nie można zatem wnioskować o odroczenie kary już odbywanej.
Wniosek składa się do sądu, który wydał wyrok skazujący na karę pozbawienia wolności.
Wniosek podlega opłacie w wysokości 80 złotych.
Obligatoryjnie Sąd odrawcza wykonanie kary pozbawienia wolności w wypadku choroby psychicznej lub innej ciężkiej choroby uniemożliwiającej wykonywanie tej kary, do czasu ustania przeszkody. Za ciężką chorobę uznaje się taki stan skazanego, w którym umieszczenie go w zakładzie karnym może zagrażać życiu lub spowodować dla jego zdrowia poważne niebezpieczeństwo. Orzekanie o odroczeniu wykonania kary na podstawie przesłanek określonych w art. 150 KKW musi być poprzedzone powołaniem biegłych lekarzy odpowiednich specjalności, którzy w formie opinii stwierdzą u skazanego chorobę psychiczną lub inną ciężką chorobę uniemożliwiającą wykonanie kary. Odroczenie wykonania kary na podstawie art. 150 KKW trwa „do czasu ustania przeszkody„, tj. do osiągnięcia poprawy stanu zdrowia skazanego w takim stopniu, że ustanie podstawa obligatoryjnie udzielonego odroczenia.
Natomiast, fakultatywnie (art. 151 KKW) Sąd może odroczyć wykonanie kary pozbawienia wolności m.in. w przypadku:
- natychmiastowe wykonanie kary pociągnęłoby dla skazanego i jego rodziny zbyt ciężkie skutki,
- jeżeli liczba osadzonych w zakładach karnych lub aresztach śledczych przekracza w skali kraju ogólną pojemność tych zakładów.
Okres odroczenia nie może przekroczyć roku, a w stosunku do skazanej kobiety ciężarnej oraz osoby skazanej samotnie sprawującej opiekę nad dzieckiem sąd może odroczyć wykonanie kary na okres do 3 lat po urodzeniu dziecka.
W przypadku fakultatywnego odroczenia wykonania kary, odroczenie może być udzielone kilkakrotnie, jednak łączny okres odroczenia nie może przekroczyć w/w okresów.
Okres odroczenia biegnie od dnia wydania pierwszego postanowienia w tym przedmiocie.
Ponadto: Jeśli odroczenie wykonania kary nieprzekraczającej 2 lat pozbawienia wolności będzie trwało przez okres co najmniej jednego roku – sąd może warunkowo zawiesić wykonanie tej kary. Takie odroczenie wykonania kary może być traktowane jako przesłanka do wystąpienia o warunkowe zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności.
Wyłączenia: Odroczenia w przypadku nadmiernego przepełnienia w Zakładzie Karnym w którym ma zostać osadzony skazany, nie udziela się jednak skazanym, którzy dopuścili się przestępstwa z zastosowaniem przemocy lub groźby jej użycia, skazanym w warunkach recydywy, a także skazanym za przestępstwa popełnione w związku z zaburzeniami preferencji seksualnych (art. 197-203 k.k.).