Ubezwłasnowolnienie orzeka sąd i polega na pozbawieniu osoby fizycznej zdolności do czynności prawnych, żeby pomóc chronić jej interesy osobiste i majątkowe. Taka osoba nie może wtedy nabywać praw, zaciągać zobowiązań ani składać oświadczeń woli, nie może więc decydować o swoim majątku czy podejmować decyzji, mogących mieć wpływ na jej całe życie.
Kto może zostać ubezwłasnowolniony?
Ubezwłasnowolnić można osobę, która posiada częściową lub pełną zdolność do czynności prawnych, ale ze względu na swój stan psychiczny, fizyczny i zachowanie z tym związane, nie jest w stanie samodzielnie i racjonalnie gospodarować własnym postępowaniem oraz majątkiem. Ubezwłasnowolnić można więc każdą osobę, która ukończyła 13. rok życia, ponieważ po tym czasie człowiek nabywa ograniczoną zdolność do czynności prawnej.
Ubezwłasnowolnienie całkowite dotyczy pozbawienia wszelkich zdolności do czynności prawnych, zaś ubezwłasnowolnienie częściowe ogranicza zdolność do czynności prawnych w takim stopniu, jakie posiada osoba małoletnia między 13 a 18 rokiem życia. Nad osobą ubezwłasnowolnioną całkowicie pieczę sprawuje opiekun prawny, a nad ubezwłasnowolnioną częściowo – kurator.
Kiedy można ubezwłasnowolnić drugą osobę?
Wniosek o ubezwłasnowolnienie można złożyć w sytuacji występowania choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego lub innych zaburzeń osobowościowych i neurologicznych, które mogą wpływać na racjonalne myślenie oraz postępowanie osoby. Ubezwłasnowolnić można także alkoholika lub narkomana, jeżeli uzależnienie doprowadziło ich do braku kontroli nad własnym życiem i majątkiem.
Wniosek mogą złożyć jedynie: małżonek osoby, której dotyczy wniosek, krewny w linii prostej (zstępny lub wstępny), przedstawiciel ustawowy, prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich albo Rzecznik Praw Dziecka.
