Mediacja to dobrowolne, poufne i niesformalizowane, pozasądowe postępowanie w sprawach, w których możliwe jest zawarcie ugody. Postępowanie mediacyjne może być prowadzone np. w sprawach: rodzinnych, rozwodowych, o dział spadku, o podział majątku, gospodarczych, szkolnych, karnych. Mediacja prowadzona jest między stronami (uczestnikami) określonego sporu przez osobę trzecią – mediatora.
Jest to alternatywny sposób rozwiązywania sporów dla postępowania sądowego. Instytucja mediacji stanowi też duże wsparcie dla trwającego postępowania sądowego. Pozwalająca stronom na zawarcie porozumienia i przyjęcie rozwiązań jak najbardziej dla nich satysfakcjonujących.
Celem mediacji jest zawarcie ugody zgodnej z wolą obu stron konfliktu. Zawarta ugoda winna zwierać rozwiązania wypracowane przez strony dobrowolnie, nie narzucone im, nie godzące w ich interesy. Propozycje a w konsekwencji rozwiązania zawarte w ugodzie winny mieć trwały charakter jak również być realne do wykonania tj. skonfrontowane z rzeczywistością i życiem stron.
Mediacja dąży do zakończenia konfliktu bądź jego złagodzenia.
Podczas mediacji obowiązują konkretne zasady, obowiązujące samego mediatora jak również strony mediacji.
Pierwszą z podstawowych zasad mediacji jest:
– zasada dobrowolności, która oznacza, że strony dobrowolnie wyrażają zgodę na udział w mediacji, każda ze stron ma prawo w każdym momencie zrezygnować z mediacji przez cały czas jej trwania, bez ujemnych i negatywnych konsekwencji i skutków dla niej w postępowaniu sądowym, strony powinny być poinformowane o tym fakcie przez mediatora przed przystąpieniem do mediacji.
Drugą podstawową zasadą mediacji jest:
– zasada poufności, która oznacza , że cały przebieg mediacji i spotkań mediacyjnych, wszelkie informacje przekazane podczas spotkań z mediatorem podlegają poufności, co z kolei oznacza, że mediator ma może , nie powinien przekazywać i ujawniać informacji przekazanych mu przez strony mediacji na zewnątrz.
Zgodnie z art. 259 (1) k.p.c. mediator nie może być świadkiem co do faktów, o których dowiedział się w związku z prowadzeniem mediacji, chyba, że strony zwolnią go z obowiązku zachowania tajemnicy mediacji.
Trzecią zasadą mediacji jest:
– zasada bezstronności mediatora, oznacza, że strony mediacji winny być traktowane przez mediatora w sposób jednakowy. Strony mają równe prawa i obowiązki podczas mediacji. Mediator nie może angażować się w konflikt stron, nie powinien oceniać stron ani im doradzać ponieważ nie ma takich uprawnień.
Czwartą zasadą mediacji jest:
– zasada akceptowalności – zgodnie z którą strony winny wyrazić zgodę na osobę mediatora jak również na przeprowadzenie mediacji w ich sprawie.
Ostatnią z zasad mediacji,piątą jest:
– zasada szacunku – która oznacza, że strony podczas mediacji winny zachować wobec siebie wzajemny szacunek i poszanowanie godności.
Mediator ma obowiązek uprzedzić strony o powyższych zasadach mediacji przed przystąpieniem do mediacji. Powinien je wytłumaczyć stronom. Mediator winien również uzyskać zgodę od stron na przeprowadzenie samej mediacji jak również na pokierowanie nią przez jego osobę.
Wszczęcie postępowania mediacyjnego przerywa bieg przedawnienia.
